Plakalı ısı eşanjörleri, bir sıvıdan diğerine ısı transfer etmek için kullanılan bir ısı eşanjörü türüdür. Birlikte sıkıştırılarak aralarında bir dizi kanal oluşturan bir dizi ince, oluklu metal plakadan oluşurlar. Isı transferi yapılacak sıvılar, bu kanallardan alternatif bir sırayla geçerek, sıvılar arasında verimli bir ısı transferi sağlar.
Plakalı ısı eşanjörlerinde kullanılan plakaların boyutları, ısı eşanjörünün genel boyutunu ve performansını etkileyen önemli bir faktördür. Plakaların boyutları bir dizi faktöre göre belirlenir; bunlar arasında transfer edilecek ısı miktarı, sıvıların tipi ve çalışma koşulları yer alır.
Plakalı ısı eşanjörlerinde kullanılan plakaların boyutlarını bir dizi faktör etkiler. Bu faktörlerden en önemlileri şunlardır:
Transfer edilecek ısı miktarı: Transfer edilecek ısı miktarı, plakaların boyutlarını etkileyen en önemli faktördür. Genel bir kural olarak, ısı transferi gereksinimi ne kadar büyükse, plakalar da o kadar büyük olmalıdır. Bunun nedeni, daha büyük plakaların, sıvılar arasında ısı transferi için daha fazla yüzey alanı sağlamasıdır.
Sıvıların tipi: Isı eşanjöründe kullanılan sıvıların tipi de plakaların boyutlarını etkiler. Örneğin, viskoz sıvılar, düşük viskoziteli sıvılara göre daha büyük plakalara ihtiyaç duyar. Bunun nedeni, viskoz sıvıların kanallardan akmasının daha zor olması ve bu nedenle sıvıların ısıyı transfer etmek için plakalara temas halinde kalacağı süreyi uzatmak için daha geniş bir akış yoluna ihtiyaç duymasıdır.
Çalışma koşulları: Sıcaklık ve basınç gibi çalışma koşulları da plakaların boyutlarını etkiler. Genel bir kural olarak, çalışma sıcaklığı veya basıncı ne kadar yüksekse, plakalar da o kadar küçük olmalıdır. Bunun nedeni, yüksek sıcaklık ve basınçların plakaları deforme edebilmesi ve bu nedenle, deformasyon riskini en aza indirmek için daha küçük ve daha sağlam plakaların kullanılması gerekmesidir.
Plakalı ısı eşanjörlerinde kullanılan plakalar, tipik olarak paslanmaz çelik, titanyum veya diğer korozyona dayanıklı alaşımlar gibi malzemelerden yapılır. Plakaların kalınlığı tipik olarak 0,5 mm ila 3 mm arasındadır. Plakaların genişliği ve uzunluğu, uygulamanın özel gereksinimlerine bağlı olarak geniş bir aralıkta değişebilir. Ancak, plakalı ısı eşanjörlerinde kullanılan plakaların en yaygın boyutları şunlardır:
Genişlik: 100 mm ila 1000 mm
Uzunluk: 300 mm ila 2000 mm
Isı transfer katsayısı: Isı transfer katsayısı, bir malzemenin ısıyı ne kadar iyi ilettiğinin bir ölçüsüdür. Daha yüksek bir ısı transfer katsayısı, ısının daha verimli bir şekilde transfer edileceği anlamına gelir. Plakalar için malzeme seçerken, yüksek bir ısı transfer katsayısına sahip bir malzeme seçmek önemlidir.
Kirlenme faktörü: Kirlenme faktörü, zamanla plakalarda kirlenme birikiminin bir ölçüsüdür. Kirlenme, ısı transferinin verimliliğini azaltabilir, bu nedenle düşük kirlenme faktörüne sahip bir malzeme seçmek önemlidir.
Korozyon direnci: Korozyon direnci, plakalar için malzeme seçerken dikkate alınması gereken önemli bir faktördür, özellikle ısı eşanjörü aşındırıcı sıvılarla kullanılacaksa. Paslanmaz çelik, korozyon direnci nedeniyle plakalar için yaygın bir seçimdir.
Maliyet: Malzemenin maliyeti de dikkate alınması gereken bir faktördür. Paslanmaz çelik, plakalar için nispeten ucuz bir seçenektir, titanyum ise daha pahalıdır ancak daha yüksek korozyon direnci sunar.
Basınç düşüşü: Basınç düşüşü, sıvılar plakalardan akarken meydana gelen basınç kaybıdır. Basınç düşüşü, plakanın boyutu, kanalın şekli ve sıvının viskozitesi gibi bir dizi faktörden etkilenir. Bir plakalı ısı eşanjörü tasarlarken, basınç düşüşünü en aza indirmek önemlidir. Bunun nedeni, yüksek bir basınç düşüşünün, sıvıları ısı eşanjöründen geçirmek için gereken enerji miktarını artırabilmesidir.
Isı transfer hızı: Isı transfer hızı, bir sıvıdan diğerine transfer edilen ısı miktarıdır. Isı transfer hızı, plakanın yüzey alanı, sıcaklık farkı ve ısı transfer katsayısı gibi bir dizi faktörden etkilenir. Bir plakalı ısı eşanjörü tasarlarken, gerekli ısı transfer hızını elde edebilecek bir plaka boyutu seçmek önemlidir.
Yüzey alanı: Bir plakanın yüzey alanı, sıvılar arasında ısı transferi için mevcut olan alan miktarıdır. Yüzey alanı, plakanın uzunluğu ve genişliği ile belirlenir. Bir plakalı ısı eşanjörü tasarlarken, gerekli ısı transfer hızını elde edebilecek bir plaka boyutu seçmek önemlidir.
Plaka tipleri
Bir dizi farklı plaka tipi vardır. En yaygın plaka tipleri şunlardır:
Oluklu plakalar: Oluklu plakalar, en yaygın plaka tipidir. Oluklu veya zikzak desenleriyle karakterize edilirler ve bu da plakanın yüzey alanını artırarak ısı transferinin verimliliğini artırır.
Düz plakalar: Düz plakalar, oluklu plakalardan daha az yaygındır. Oluklu plakalar kadar verimli değildirler, ancak daha yüksek basınçlarda kullanılabilmeleri avantajına sahiptirler.
Yarı kaynaklı plakalar: Yarı kaynaklı plakalar, oluklu plakalar ile düz plakaların bir kombinasyonudur. Oluklu plakalar kadar verimli olmasalar da, düz plakalardan daha verimlidirler. Yarı kaynaklı plakalar genellikle yüksek basınç uygulamalarında kullanılır.
Uygulamalar
Plakalı ısı eşanjörleri, aşağıdakiler dahil olmak üzere çok çeşitli uygulamalarda kullanılır:
HVAC: Plakalı ısı eşanjörleri, binaları ısıtmak ve soğutmak için HVAC (ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme) sistemlerinde kullanılır. Binaların ısıtılması ve soğutulması için enerji verimli bir yol oldukları için HVAC sistemlerinde yaygın olarak kullanılırlar.
Gıda işleme: Plakalı ısı eşanjörleri, sıvıları ve gıdaları ısıtmak veya soğutmak için gıda işleme endüstrisinde kullanılır. Süt, meyve suyu ve bira gibi sıvıları ısıtmak ve soğutmak için kullanılırlar. Ayrıca soslar ve çorbalar gibi sıvı gıdaların sterilizasyonu veya pastörizasyonu için de kullanılırlar.
Kimyasal işleme: Plakalı ısı eşanjörleri, çeşitli sıvıları ısıtmak veya soğutmak için kimyasal işleme endüstrisinde kullanılır. Ayrıca iki veya daha fazla sıvının ısı transferi gerektirdiği kimyasal reaksiyonlar için de kullanılırlar.
Enerji üretimi: Plakalı ısı eşanjörleri, jeneratörlerden gelen atık ısıyı geri kazanmak için enerji üretim tesislerinde kullanılır. Ayrıca hava kompresörlerinden ve diğer ekipmanlardan gelen atık ısıyı geri kazanmak için de kullanılırlar.
Denizcilik: Plakalı ısı eşanjörleri, gemilerdeki motorları soğutmak için denizcilik uygulamalarında kullanılır. Ayrıca gemideki diğer ekipmanları, örneğin jeneratörleri ve klima sistemlerini soğutmak için de kullanılırlar.
Plakalı ısı eşanjörleri, diğer ısı eşanjörü tiplerine göre bir dizi avantaj sunar. Bu avantajlar şunları içerir:
Yüksek verimlilik: Plakalı ısı eşanjörleri çok verimlidir ve bu da onları bir sıvıdan diğerine ısı transferi için iyi bir seçim yapar. Bu, ısı transferinde etkili oldukları ve enerji maliyetlerini azaltmaya yardımcı olabilecekleri anlamına gelir.
Kompakt tasarım: Plakalı ısı eşanjörleri kompakttır ve bu da onları alanın sınırlı olduğu kurulumlar için iyi bir seçim yapar. Bu, küçük alanlara kurulabilecekleri ve taşınması ve kurulumunun kolay olduğu anlamına gelir.
Düşük bakım: Plakalı ısı eşanjörlerinin bakımı kolaydır ve bu da onları işletme maliyetlerini azaltmak isteyen işletmeler için iyi bir seçim yapar. Bunun nedeni, az sayıda hareketli parçaya sahip olmaları ve temizlenmesi ve bakımının kolay olmasıdır.
Esneklik: Plakalı ısı eşanjörleri esnektir ve çeşitli uygulamalarda kullanılabilir. Çok yönlü oldukları ve çok çeşitli sıvılarla ve çalışma koşullarında kullanılabilmeleri anlamına gelir.
Plakalı ısı eşanjörlerinde kullanılan plakaların boyutları, ısı eşanjörünün genel boyutunu ve performansını etkileyen önemli bir faktördür. Plakaların boyutları bir dizi faktöre göre belirlenir; bunlar arasında transfer edilecek ısı miktarı, sıvıların tipi ve çalışma koşulları yer alır.
Plakalı ısı eşanjörleri, diğer ısı eşanjörü tiplerine göre bir dizi avantaj sunar. Bu avantajlar arasında yüksek verimlilik, kompakt tasarım, düşük bakım ve esneklik yer alır. Sonuç olarak, çok çeşitli endüstrilerde ve uygulamalarda popüler bir seçimdirler.