Plakalı ısı eşanjörleri (PHE’ler), oluklu metal plakalar kullanılarak iki sıvı arasında ısı transferi gerçekleştiren bir ısı eşanjörü türüdür. PHE’ler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli avantajları nedeniyle birçok uygulamada geleneksel kabuk ve boru tipi ısı eşanjörlerinin yerini almaktadır:
Yüksek ısı transfer verimliliği
Kompakt tasarım
Düşük maliyet
Kolay bakım ve temizlik
PHE’ler, HVAC, enerji üretimi, kimyasal işleme ve gıda işleme gibi çeşitli endüstrilerde kullanılmaktadır.
PHE’ler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli çalışma ortamı koşullarında çalışabilir:
Yüksek sıcaklıklar
Yüksek basınçlar
Aşındırıcı sıvılar
Kirlenme sıvıları
Plakalı Isı Eşanjörlerinin Performansını Etkileyen Çalışma Ortamı Koşulları
Bir PHE’nin performansını etkileyebilecek birkaç çalışma ortamı koşulu vardır. Bu koşullar şunları içerir:
Sıcaklık: PHE’ler, farklı uygulamaların özel ihtiyaçlarına bağlı olarak değişen bir sıcaklık aralığında çalışmak üzere tasarlanmıştır. Bununla birlikte, bir PHE’nin çalışma sıcaklığının, ısı transferinin verimliliğini ve eşanjörün genel performansını etkileyebileceğini unutmamak önemlidir. Örneğin, çalışma sıcaklığı çok yüksekse, plakaların bozulmasına veya deforme olmasına yol açabilir, bu da ısı transferinin verimliliğini azaltır ve basınç düşüşünü artırır. Öte yandan, çalışma sıcaklığı çok düşükse, sıvının viskozitesi artarak akış hızını ve ısı transferinin verimliliğini azaltabilir. Bu nedenle, PHE’nin çalışabileceği en uygun sıcaklık aralığı içinde çalıştırılması önemlidir.
Basınç: Bir PHE’nin çalışma basıncı, performansını etkileyebilecek bir başka önemli faktördür. PHE’ler, tasarımlarına ve yapıldıkları malzemelere bağlı olarak değişen belirli bir basınç aralığında çalışmak üzere tasarlanmıştır. Çalışma basıncı çok yüksekse, plakaların sızmasına veya yırtılmasına yol açabilir, bu da ısı transferinin verimliliğini ve eşanjörün genel performansını azaltır. Öte yandan, çalışma basıncı çok düşükse, kavitasyona neden olabilir ve bu da plakalara zarar verebilir ve ısı transferinin verimliliğini azaltabilir. Bu nedenle, PHE’nin belirtilen basınç aralığı içinde çalıştırılması önemlidir.
Akış hızı: Bir PHE’den geçen sıvıların akış hızı, ısı transferinin verimliliğini ve eşanjörün genel performansını etkileyebilir. Akış hızı çok yüksekse, basınç düşüşüne neden olabilir ve bu da eşanjörü çalıştırmak için gereken enerji miktarını artırabilir. Ayrıca, yüksek akış hızı, plakalarda erozyona ve korozyona neden olarak zamanla hasara yol açabilir. Öte yandan, akış hızı çok düşükse, kirlenmeye neden olabilir ve bu da plakalar üzerinde birikinti tabakası oluşturarak ısı transferinin verimliliğini azaltır. Bu nedenle, PHE’nin optimum performansını sağlamak için akış hızının önerilen aralık içinde tutulması önemlidir.
Sıvının türü: Bir PHE’den geçen sıvının türü, ısı transferinin verimliliğini ve eşanjörün genel performansını da etkileyebilir. Farklı sıvıların farklı ısı transfer katsayıları, viskoziteleri ve özgül ısıları vardır, bu da ısı transferinin verimliliğini etkileyebilir. Örneğin, yüksek viskoziteli bir sıvı, ısı transferinin verimliliğini azaltan düşük viskoziteli bir sıvıdan daha düşük bir ısı transfer katsayısına sahip olacaktır. Ayrıca, aşındırıcı veya kirletici sıvılar, plakalara zarar verebilir veya zamanla kirlenmeye neden olarak ısı transferinin verimliliğini azaltır ve bakım gereksinimlerini artırır. Bu nedenle, sıvının PHE’nin tasarımı ve malzemeleriyle uyumlu olduğundan emin olmak için doğru sıvıyı seçmek önemlidir.
Kirlenme: Kirlenme, ısı transfer yüzeylerinde zamanla birikinti biriktiğinde meydana gelir. Bu, ısı transferinin verimliliğini azaltabilir ve basınç düşüşünü artırabilir. Kirlenme, sıvılarda bulunan askıda katı maddeler, çözünmüş organik maddeler ve mikrobiyolojik organizmalar gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Kirlenmenin etkisini en aza indirmek için, düşük kirlenme potansiyeline sahip sıvıların seçilmesi ve eşanjörün düzenli olarak temizlenmesi veya bakımı gibi uygun kirlenme azaltma stratejilerinin uygulanması önemlidir.
Korozyon: Korozyon, ısı transfer yüzeyleri sıvılarla reaksiyona girdiğinde meydana gelir ve bu da zamanla bozulmalarına neden olur. Bu, ısı transferinin verimliliğini azaltabilir ve eşanjörün genel performansını etkileyebilir. Korozyon, sıvıların pH’ı, sıvılarda çözünmüş oksijen varlığı ve yüksek sıcaklıklar gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Korozyonun etkisini en aza indirmek için, sıvılarla uyumlu korozyona dayanıklı malzemelerin seçilmesi ve düzenli izleme ve bakım gibi uygun korozyon önleme stratejilerinin uygulanması önemlidir.
Plakalı Isı Eşanjörü Türleri ve Çalışma Ortamı Koşullarıyla Uyumlulukları
Farklı çalışma ortamı koşulları için uygun olan birkaç PHE türü vardır.
Contalı Plakalı Isı Eşanjörleri: Bu eşanjörler, aralarında contalar bulunan bir dizi oluklu metal plakadan oluşur. Plakalar ve contalar bir çerçeve içinde sıkıştırılarak her sıvı için ayrı akış kanalları oluşturulur. Contalı plakalı ısı eşanjörleri, genellikle düşük ila orta basınç ve sıcaklık uygulamalarında ve aşındırıcı olmayan sıvılarla kullanılır. Korozyona neden olabilecek veya contalara zarar verebilecek sıvılar için uygun değildirler.
Lehimli Plakalı Isı Eşanjörleri: Bu eşanjörler, birlikte lehimlenmiş bir dizi oluklu metal plakadan oluşur. Plakalar ve lehim malzemesi, her sıvı için ayrı akış kanalları oluşturur. Lehimli plakalı ısı eşanjörleri, genellikle yüksek basınç ve sıcaklık uygulamalarında ve aşındırıcı sıvılarla kullanılır. Contalı plakalı ısı eşanjörlerinden daha pahalıdırlar, ancak daha yüksek performans ve dayanıklılık sunarlar.
Kaynaklı Plakalı Isı Eşanjörleri: Bu eşanjörler, birlikte kaynaklanmış bir dizi oluklu metal plakadan oluşur. Plakalar ve kaynak malzemesi, her sıvı için ayrı akış kanalları oluşturur. Kaynaklı plakalı ısı eşanjörleri, genellikle çok yüksek basınç ve sıcaklık uygulamalarında ve aşındırıcı veya kirletici sıvılarla kullanılır. Lehimli plakalı ısı eşanjörlerinden daha pahalıdırlar, ancak en yüksek performansı ve dayanıklılığı sunarlar.
Bakım ve Temizlik
PHE’lerin düzenli bakımı ve temizliği, optimum performanslarını ve uzun ömürlü olmalarını sağlamak için çok önemlidir. Bakım ve temizlik gereksinimlerinin sıklığı, çalışma koşullarına, sıvının türüne ve eşanjörün tasarımına bağlı olacaktır. Genel olarak, kirlenmeyi önlemek için düzenli olarak temizlenmesi ve korozyon veya diğer hasar belirtileri açısından incelenmesi önerilir. Temizlik yöntemleri, özel uygulamaya ve sıvının türüne bağlı olarak geri yıkama, kimyasal temizlik veya manuel temizliği içerebilir.
Özetle, PHE’ler, çeşitli endüstrilerde kullanılan verimli ve kompakt ısı eşanjörleridir. Bununla birlikte, performansları, sıcaklık, basınç, akış hızı, sıvının türü, kirlenme ve korozyon gibi çeşitli çalışma ortamı koşullarından etkilenebilir. Bu nedenle, PHE’nin çalışabileceği en uygun koşullar içinde çalıştırıldığından emin olmak için bu koşulların dikkatlice değerlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, PHE’ler için, optimum performanslarını ve uzun ömürlü olmalarını sağlamak için düzenli bakım ve temizlik gereklidir. Bunu yaparak, PHE’lerin çeşitli uygulamalar için güvenilir ve verimli ısı transferi sağlamaya devam etmesini sağlamak mümkündür.